Een keer slecht slapen overkomt iedereen wel eens. Maar als slapeloosheid een terugkerend probleem wordt, kan het je dagelijks functioneren en gezondheid serieus beïnvloeden.
Slapeloosheid – ook wel insomnie genoemd – kent verschillende symptomen, die variëren van moeite met inslapen tot vaak wakker worden en overdag uitgeput zijn. In dit artikel ontdek je de belangrijkste slapeloosheid symptomen, de mogelijke oorzaken en wat je kunt doen om weer goed te slapen.
Inhoud
Wat zijn de symptomen van slapeloosheid?
Slapeloosheid kan zich op verschillende manieren uiten. De meest voorkomende symptomen zijn:
- Moeite met inslapen – Je ligt lang wakker en voelt je rusteloos.
- Vaak wakker worden – Je slaapt licht en wordt meerdere keren per nacht wakker.
- Vroeg wakker worden – Je wordt vroeg in de ochtend wakker en kunt niet meer doorslapen.
- Niet uitgerust voelen – Je staat moe op en ook overdag blijf je vermoeid..
- Verminderde concentratie – Slaapproblemen kunnen leiden tot een gebrek aan focus en mentale helderheid.
- Prikkelbaarheid en stemmingswisselingen – Slechte slaap beïnvloedt je humeur en kan leiden tot stress of zelfs depressieve gevoelens.
- Lichamelijke klachten – Hoofdpijn, spierpijn en een verhoogde bloeddruk kunnen samenhangen met chronisch slaapgebrek.
Slapeloosheid kan tijdelijk zijn, maar als het minstens drie keer per week en langer dan drie maanden aanhoudt, spreken we van chronische slapeloosheid1. Dit kan grote gevolgen hebben voor je gezondheid en levenskwaliteit.
Verschillende soorten slapeloosheid
Niet alle slapeloosheid is hetzelfde. Hieronder bespreken we enkele veelvoorkomende soorten:
-
Paradoxale insomnia
Bij paradoxale slapeloosheid denk je dat je maar heel weinig slaapt, terwijl slaaponderzoek vaak uitwijst dat je meer slaapt dan je zelf inschat. Hierdoor voel je je overdag vermoeid, terwijl er geen directe slaaptekorten zijn.
-
Psychofysiologische insomnia
Hierbij ontstaat een negatieve associatie met slapen. Je ligt in bed en maakt je zorgen over of je wel in slaap kunt vallen, waardoor je juist wakker blijft. Vaak slaap je wél in bij activiteiten waarbij je er niet mee bezig bent, zoals tv-kijken of lezen.
-
Slapeloosheid door een slaapstoornis
Sommige slaapstoornissen veroorzaken slapeloosheid, zoals slaapapneu, narcolepsie en het rusteloze benen syndroom. Bij deze aandoeningen kan de kwaliteit en duur van de slaap ernstig worden verstoord.
-
Idiopathische insomnia
Bij deze vorm van slapeloosheid is er geen duidelijke oorzaak te vinden. Mensen hebben hun hele leven al moeite met slapen zonder dat er een medische of psychologische reden voor is.
Oorzaken van slapeloosheid
Slapeloosheid heeft veel mogelijke oorzaken, van stress en medische aandoeningen tot hormonale veranderingen. Hieronder bespreken we enkele specifieke situaties waarin slapeloosheid vaker voorkomt.
-
Menopauze en slapeloosheid
Ook hormonale schommelingen tijdens de overgang kunnen een invloed hebben op de slaap. Menopauze en slapeloosheid gaan vaak hand in hand, omdat dalende oestrogeen- en progesteronspiegels leiden tot nachtelijk zweten, opvliegers en een verstoord slaapritme2. Dit maakt het moeilijker om in slaap te vallen en door te slapen.
-
Burnout en slapeloosheid
Langdurige stress en overbelasting kunnen leiden tot een burnout en slapeloosheid. Je lichaam blijft in de ‘actieve’ stand staan, waardoor je moeilijk tot rust komt en je cortisolniveau hoog blijft. Hierdoor slaap je slecht, terwijl je lichaam juist rust nodig heeft om te herstellen. Dit kan een vicieuze cirkel worden, waarbij slapeloosheid het herstel van een burnout bemoeilijkt.
-
Hoge bloeddruk en slapeloosheid
Slecht slapen kan niet alleen het gevolg zijn van een hoge bloeddruk, maar er ook aan bijdragen. Hoge bloeddruk en slapeloosheid worden vaak in verband gebracht, omdat slaaptekort het stressniveau verhoogt en de bloeddruk kan doen stijgen3. Lees meer.
Wat kun je zelf doen tegen slapeloosheid?
- Zorg voor een vast slaapritme – Ga elke dag op dezelfde tijd naar bed en sta op hetzelfde tijdstip op, ook in het weekend.
- Beperk schermgebruik – Vermijd blauw licht van telefoons, tablets en laptops minstens een uur voor het slapengaan.
- Let op je cafeïne- en alcoholgebruik – Drink vier tot zes uur voor het slapengaan geen cafeïne of alcohol.
- Creëer een rustgevende slaapomgeving – Zorg voor een donkere, stille en koele slaapkamer en een comfortabel matras.
- Vermijd te veel dutjes overdag – Powernaps kunnen nuttig zijn, maar vermijd dutjes langer dan 30 minuten of na 15:00 uur.
- Probeer ontspanningstechnieken – Meditatie, ademhalingsoefeningen en yoga helpen je lichaam en geest tot rust te komen.
- Beweeg voldoende overdag – Lichaamsbeweging draagt bij aan een goede nachtrust, maar vermijd zware inspanning vlak voor het slapengaan.
Behandeling van chronische slapeloosheid
Blijft slapeloosheid aanhouden? Dan kan een behandeling van chronische slapeloosheid nodig zijn. Hierbij is het belangrijk om je arts te raadplegen. Enkele opties zijn:
- Cognitieve gedragstherapie (CGT-i) – Een bewezen effectieve therapie die helpt negatieve slaapgewoonten en gedachten te doorbreken4.
- Medische behandeling – In sommige gevallen kan een arts slaapmedicatie voorschrijven, maar dit is meestal een tijdelijke oplossing.
- Slaaponderzoek – Als slapeloosheid mogelijk door een slaapstoornis wordt veroorzaakt, kan een slaaponderzoek nuttig zijn.
Op zoek naar een kwaliteitsvolle slaap? Ontdek Lunestil!
Lunestil biedt een innovatieve en unieke oplossing voor een goede nachtrust*. Dankzij de unieke combinatie van krachtige ingrediënten gecombineerd in een unieke duocapsule-technologie met dubbele werking, bevordert Lunestil de slaap om zo ’s ochtends uitgerust wakker te worden*.
Vaak gestelde vragen
Wat te doen bij slapeloosheid in de menopauze?
Slapeloosheid in de menopauze kan lastig zijn, maar voldoende rustmomenten en het vermijden van cafeïne kunnen helpen. Daarnaast kunnen ontspanningsoefeningen en meditatietechnieken nuttig zijn om slapeloosheid te verminderen.