Slapeloosheid: ontdek oorzaken, symptomen én oplossingen.

De symptomen van slapeloosheid kunnen variëren, maar zijn vaak te herkennen aan problemen met inslapen, doorslapen of zelfs midden in de nacht wakker worden. Personen met slapeloosheid voelen zich vaak vermoeid, prikkelbaar en hebben moeite met concentratie. Als slapeloosheid ten minste drie nachten per week, gedurende minstens drie maanden aansleept lijd je aan chronische insomnia. Enkele symptomen van slapeloosheid zijn:

• Moeite met in slaap vallen
• Regelmatig wakker worden 's nachts
• Moeite om weer in slaap te vallen
• Vroeg wakker worden en niet meer kunnen slapen

Mogelijke gevolgen overdag zijn:

• Vermoeidheid
• Prikkelbaarheid
• Moeite met concentreren
• Verminderde prestaties op werk of school

Wanneer slapeloosheid maandenlang aanhoudt, spreken we van chronische slapeloosheid. Dit gaat vaak gepaard met klachten zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid en concentratieproblemen. Ook kan slapeloosheid een vicieuze cirkel worden, waarbij slecht slapen en mentale klachten elkaar versterken. Daarom is het belangrijk om bij aanhoudende slaapproblemen tijdig een arts te raadplegen.

Meer weten over chronische slapeloosheid? Lees dan dit artikel.

1. Stress en angst: Stressvolle situaties, zoals werkdruk of persoonlijke zorgen, kunnen zorgen voor tijdelijke slapeloosheid. Mensen die last hebben van stress ervaren vaak piekergedachten, wat het moeilijk maakt om de geest tot rust te brengen voor het slapengaan
2. Hormonen: Hormoonschommelingen kunnen ook een invloed hebben op je slaapkwaliteit. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld last krijgen van slapeloosheid bij zwangerschap of tijdens de menopauze. Tijdens de zwangerschap kunnen fysieke veranderingen en ongemakken het slapen bemoeilijken, terwijl hormonale veranderingen in de menopauze vaak slapeloosheid uitlokken.
3. Blauw licht: Te veel blauw licht van schermen vlak voor het slapen, zoals van tv, smartphone of computer, verstoort onze nachtrust. Het blauwe licht houdt ons lichaam in ‘dagmodus’ en belemmert de aanmaak van melatonine , wat in slaap komen bemoeilijkt.
4. Emotionele gebeurtenissen: Een emotionele gebeurtenis kan je ook heel wat slapeloze nachten bezorgen. Denk maar aan een ziekte of overlijden van een dierbare.
5. Slechte slaaphygiëne: Onregelmatige bedtijden, overmatig schermgebruik voor het slapengaan of een te drukke slaapkamer kunnen bijdragen aan een slechte slaapkwaliteit. Voldoende rustmomenten en een regelmatige slaaproutine zijn essentieel om slapeloosheid te helpen oplossen en je slaap te verbeteren.
6. Bioritme-verstoring: Veranderingen in je bioritme, zoals ploegendienst of jetlags, kunnen ervoor zorgen dat je interne klok verstoord raakt. Dit beïnvloedt de aanmaak van melatonine, het hormoon dat je lichaam helpt om slaperig te worden. Onvoldoende melatonine-aanmaak kan het moeilijker maken om in slaap te vallen.

Slapeloosheid kan een grote impact hebben op je leven, maar er zijn effectieve manieren om het aan te pakken:

1. Verbeter je slaaphygiëne

• Regelmaat

Ga elke dag op ongeveer hetzelfde tijdstip slapen en sta op hetzelfde tijdstip op. Zelfs als je later bent gaan slapen, probeer dan de volgende ochtend toch op je vaste tijd op te staan.

• Slaapkamer

Gebruik je slaapkamer alleen om te slapen. Vermijd activiteiten zoals tv-kijken, eten of drinken in de slaapkamer. Zorg voor een geluidsarme, verduisterde kamer met een aangename temperatuur en frisse lucht.

• Eten en drinken

Vermijd cafeïne (koffie, chocolade, cola) in de namiddag, zware maaltijden 's avonds en alcohol of tabak vier uur voor het slapen gaan.

• Vast slaapritueel

Een vast ritueel, zoals warme melk drinken, een bad nemen of een boek lezen, helpt je lichaam om in de slaapmodus te komen. Vermijd zware (sportieve) inspanningen vlak voor het slapengaan.

• Oordopjes

Als je een lichte slaper bent die gevoelig is voor lawaai (of je bijvoorbeeld een snurkende partner hebt), probeer dan oordopjes.

• Deken

Dek je niet te warm of te koud toe, en zorg voor een goede matras en kussen.

• Wekker omdraaien

Draai je wekker om zodat je niet gestrest raakt door de tijd.

• Blijf niet liggen

Word je 's nachts wakker? Sta dan op en doe iets ontspannends, zoals warme melk drinken of een boek lezen, in plaats van uren in bed te draaien.

• Ontspanning

Soms zijn de klachten stress gerelateerd. Probeer meer ontspanmomenten doorheen de dag in te plannen om zo je stressniveau te doen dalen.

2. Ontspanningstechnieken

Stress kan slapeloosheid verergeren. Probeer technieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen of een warm bad voor het slapengaan. Deze helpen om stress en piekergedachten los te laten, zodat je geest tot rust komt.

3. Professionele hulp

Als slapeloosheid aanhoudt en chronische insomnia ontstaat, kan professionele hulp noodzakelijk zijn. Cognitieve gedragstherapie voor slapeloosheid (CGT-I) is een bewezen behandeling die effectief is voor langdurige slaapproblemen en kan een te overwegen optie zijn.

Meer tips? Die ontdek je hier.