Veel vrouwen merken dat ze tijdens de perimenopauze, de periode voorafgaand aan de menopauze, vaker last krijgen van blaasontstekingen of zelfs van terugkerende urineweginfecties. Dit komt doordat de dalende oestrogeenniveaus in deze fase het risico op blaasontstekingen verhogen.
Maar ook na de menopauze, in de postmenopauze, kunnen vrouwen last blijven ondervinden van terugkerende urineweginfecties door het aanhoudende gebrek aan oestrogeen. Wat gebeurt er precies in het lichaam tijdens deze periodes, en wat kun je doen om de symptomen te verlichten?
Inhoudstafel
- De menopauze, perimenopauze en overgang: wat is wat?
- Wat is een blaasontsteking?
- De overgang en blaasontsteking: verhoogd risico in de (peri)menopauze
- Veelvoorkomende symptomen van blaasontsteking tijdens de overgang
- Hoe behandel je een blaasontsteking?
- Tips om blaasontsteking te voorkomen tijdens de overgang
De perimenopauze, menopauze en overgang: wat is wat?
De perimenopauze is de overgangsperiode naar de menopauze, gekenmerkt door onregelmatige menstruatiecycli doordat de activiteit van de eierstokken afneemt en de oestrogeenproductie bij de vrouw vermindert.
Dit zorgt ervoor dat de menstruatie onregelmatiger wordt: soms heviger, soms lichter, korter of langer. Dit kan gepaard gaan met vervelende symptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten en prikkelbaarheid. Deze overgangsperiode kan gemiddeld 4 tot 12 jaar duren.
De menopauze zelf is medisch gezien slechts één dag: wanneer een vrouw 12 maanden geen menstruatie heeft gehad, kan worden vastgesteld dat de eierstokken hun activiteit definitief hebben gestopt. Dit gebeurt doorgaans rond de 51 jaar.
De overgang is de bredere periode waarin deze hormonale veranderingen plaatsvinden, inclusief de perimenopauze en de postmenopauze. Door hormonale schommelingen tijdens de perimenopauze wordt het lichaam gevoeliger, en neemt de natuurlijke bescherming tegen bacteriën die een blaasontsteking veroorzaken af. Hierdoor hebben vrouwen in deze fase een grotere kans op blaasontstekingen.
Wat is een blaasontsteking?
De boosdoener is in 90% van de gevallen de E. coli-bacterie, die vanuit de darmen naar de blaas migreert en vervolgens een infectie veroorzaakt. Bij ouderen, vrouwen in de menopauze of verzwakte mensen kunnen ook andere bacteriën mogelijk tot klachten leiden. Tijdens de overgang kunnen vrouwen last krijgen van een drukkend gevoel in de blaas, wat kan leiden tot een blaasontsteking.
In de (peri)menopauze kan de frequentie van 's nachts vaak plassen toenemen, wat leidt tot ongemak en irritatie. Hiervan kan een blaasontsteking de onderliggende oorzaak zijn, maar dit is niet per se aan elkaar gelinkt.
Typische klachten van een blaasontsteking:
- Brandend gevoel bij het plassen
- Vaak kleine hoeveelheden plassen
- Valse aandrang om te plassen
- Soms bloed in de urine.
De overgang en blaasontsteking: verhoogd risico in de (peri)menopauze
Tijdens de (peri)menopauze kunnen verschillende factoren bijdragen aan een verhoogd risico op blaasontstekingen:
- Verminderde oestrogeenproductie leidt tot:
- Dunner en gevoeliger slijmvlies in de vagina, plasbuis en blaas waardoor bacteriën zoals E.coli makkelijker kunnen binnendringen
- Een verandering van de vaginale flora, waardoor er minder bescherming is tegen de bacteriën die urineweginfecties veroorzaken
- Verhoogde vatbaarheid voor infecties door:
- Slaapproblemen en vermoeidheid
- Lagere weerstand
Als je meer dan drie maal per jaar last hebt van een urineweginfectie of je twee infecties hebt gehad het laatste half jaar, dan spreken we over terugkerende of recidiverende blaasontstekingen. In het geval van terugkerende blaasontstekingen ga je best even langs bij de arts om te bekijken wat de optimale behandeling zou zijn en hoe je de cirkel zou kunnen doorbreken.
Veelvoorkomende symptomen van blaasontsteking al dan niet tijdens de overgang
Veel vrouwen in de overgang ervaren symptomen van een blaasontsteking, maar deze symptomen zijn doorgaans niet anders dan bij vrouwen voor de perimenopauze. Het is essentieel om deze symptomen tijdig te herkennen, aangezien hormonale veranderingen de frequentie en intensiteit ervan kunnen beïnvloeden.
Hieronder vind je een lijst van veelvoorkomende symptomen van een blaasontsteking:
- Branderig gevoel bij het plassen
- Vaak moeten plassen, ook ‘s nachts, en vaak in kleine hoeveelheden
- Dringende behoefte om te plassen
- Troebel of sterk ruikende urine
- Bloed in de urine (hematurie)
- Pijn of drukkend gevoel in de onderbuik of onderrug
- Vermoeidheid of algemene malaise
- Koorts (in sommige gevallen, vooral bij een ernstige infectie)
Let op: verwar een blaasontsteking niet met iets anders. Het blaaspijnsyndroom lijkt op een blaasontsteking en komt ook vaker voor bij vrouwen in de overgang.
Hierbij voel je bijvoorbeeld ook een drukkend gevoel en pijn in de onderbuik en een continue aandrang om te plassen. Over blaasontstekingen doen bovendien meerdere mythes de ronde. Ontdek ze hier.
Enkel een arts kan uitsluitsel geven.
Hoe behandel je een blaasontsteking als vrouw in de overgang?
Als je last hebt van een niet al te erge blaasontsteking, heb je niet meteen antibiotica nodig. Als je actie wilt ondernemen om je klachten te verlichten, bestaan er ook een aantal andere natuurlijke oplossingen die kunnen helpen bij de behandeling van je blaasontsteking, zoals Urilys-Forte. Als je blaasontsteking langer aanhoudt, is het belangrijk om je arts te raadplegen voor de juiste behandeling.
Tips om blaasontstekingen te voorkomen tijdens de overgang
Om blaasontstekingen tijdens de menopauze of overgang te voorkomen, neem je best de volgende tips in overweging:
- Drink voldoende water om de blaas regelmatig te legen.
- Houd je urine niet op voor langere periodes.
- Zorg voor goede hygiëne om bacteriën buiten de deur te houden.
- Plas direct na het vrijen om bacteriën sneller af te voeren.
- Overweeg hormonale behandelingen om de daling van oestrogeen aan te pakken. Doe dit altijd in overleg met een arts.
- Ook bepaalde voedingssupplementen kunnen helpen.
Veel gestelde vragen
Wat is het verschil tussen blaasontsteking en blaaspijnsyndroom?
Een blaasontsteking (cystitis) is een acute infectie veroorzaakt door bacteriën, met symptomen zoals branderigheid en frequent urineren, terwijl het blaaspijnsyndroom (interstitiële cystitis) een chronische aandoening is zonder duidelijke infectie, gekenmerkt door aanhoudende pijn in de blaas en frequent urineren, vooral 's nachts. Beiden kunnen voorkomen tijdens de overgang of (peri) menopauze.
Ik zit in de overgang en moet 's nachts vaak plassen. Wat kan ik hiertegen doen?
Als je in de overgang zit en 's nachts vaak moet plassen, probeer dan minder te drinken in de avond, vooral cafeïne en alcohol. Zorg ervoor dat je blaas leeg is voor je gaat slapen en creëer een ontspannen slaapomgeving met technieken zoals meditatie. Als het probleem aanhoudt, raadpleeg dan een arts voor mogelijke hormonale behandelingen of andere oplossingen.